Ongedisciplineerde Geschiedenis!

Van 22 t/m 24 augustus vinden de Historicidagen 2024 plaats in Maastricht. Het thema van dit jaar is Ongedisciplineerde Geschiedenis.

Albert Einstein zei ooit: ‘De wereld zoals wij die hebben geschapen is het proces van ons denken. De wereld kan niet worden veranderd zonder ons denken te veranderen”. De diverse crises in de huidige samenleving vereisen misschien wel dat we onze normale gang van zaken aanpassen en daarom ook opnieuw nadenken over hoe we geschiedenis schrijven. Hoe onderzoeken, schrijven en onderwijzen we het verleden? En wie onderzoekt, schrijft en onderwijst geschiedenis? In 2024 organiseert het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) samen met de Universiteit Maastricht (UM), Open Universiteit (OU) en Fontys (F) de vierde editie van de Historicidagen 2024 in de historische binnenstad van Maastricht. Dit driedaagse evenement vindt plaats op de campus van de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht. Traditioneel agenderen de Historicidagen actuele transformaties in onze samenleving, dit jaar gebeurt dat aan de hand van het thema Ongedisciplineerde Geschiedenis.

Meer dan interdisciplinair of transdisciplinair heeft het woord ongedisciplineerd een rebelse insteek. Het suggereert breken met conventies, out-of-the-box-denken en tegendraadse praktijken. Het roept ons op om onze geschiedenispraktijk anders aan te pakken. Voor sommigen kan het woord een activistische connotatie hebben en verbonden zijn aan zinvolle gesprekken over onderzoeksethiek en vormen van onrecht. Voor anderen kan het betekenen dat ze beter, inclusiever of gewoon leuker onderzoek doen. Ongedisciplineerde Geschiedenis is op zijn minst een uitnodiging om jezelf te bevrijden en mee te doen aan een zoektocht om geschiedenis te onderwijzen, te onderzoeken en te presenteren voorbij de bekende kaders van de geschiedenispraktijk zoals we die nu kennen.

Bij het veranderen van onze geschiedenispraktijk rijst ook de vraag: wie neemt daar eigenlijk aan deel? In toenemende mate zien we dat anderen dan opgeleide professionals betrokken zijn bij onderzoek en onderwijs. Vooral in de provincie Limburg bouwt dit voort op een sterke basis van collectieven en verenigingen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis en erfgoed. Daarom omvat Ongedisciplineerde Geschiedenis ook een verlangen om op een bottom-up manier met het verleden bezig te zijn. Zij vestigt de aandacht op projecten die de kennis van gemeenschappen ontsluiten en zich zo begeven daar waar feit, fictie en fantasie niet zo ver uit elkaar liggen.

Ongedisciplineerde Geschiedenis, of geschiedenis in dialoog met andere disciplines, is een passend label voor het onderzoek en onderwijs aan de UM en de OU. Deze universiteiten zijn trots op hun lange geschiedenis van interdisciplinair onderwijs en onderzoek. Het thema van deze editie is daarom een open uitnodiging aan iedereen die actief is als onderzoeker, docent of binnen de erfgoedsector – ongeacht hun ‘discipline’. Het thema roept vragen op als: wat kenmerkt een discipline, wat geeft er samenhang aan, maar ook: wat ligt erbuiten? Belangrijk is dat we op de Historicidagen 2024 niet alleen mensen willen aantrekken die professioneel actief zijn op het gebied van geschiedenis en erfgoed. We nodigen ook expliciet amateurs, verenigingen, artiesten en kunstenaars uit die geïnteresseerd zijn in historische objecten en onderwerpen.